ഭൂമിയുടെ ശയ്യാഗൃഹത്തില്‍ ചെന്നുചേരുന്നതോടെ തനിയ്ക്ക് സ്വന്തമാകുമെന്ന് സീത പ്രതീക്ഷിക്കുന്നത് :
ശാന്തിഗീതം പാടുന്ന കാട്ടരുവികള്‍
പര്‍വ്വതസാനുക്കളിലെ പുതിയ രത്നസമൂഹങ്ങളും ധാതുദ്രവ്യങ്ങളും
മേഘങ്ങള്‍ നിരന്നു ശോഭിക്കുന്ന പുല്‍ത്തകിടി
പൂക്കള്‍ ചൊരിയുന്ന മരങ്ങളും വള്ളിപ്പടര്‍പ്പുകളും
ഭൂമിയുടെ ശയ്യാഗൃഹത്തിലേയ്ക്കു പോയിക്കഴിഞ്ഞാലും തന്റെ സാന്നിധ്യം ഭൂമിയിലുണ്ടാകുന്നത് ഏതുപോലെയാണെന്നാണു സീത പറയുന്നത് :
ആകാശത്തിരുന്നു ഭൂമിയെ കുമ്പിടുന്ന നക്ഷത്രം, നദിയില്‍ പ്രതിഫലിക്കുന്നതു പോലെ
ഉണങ്ങിക്കരിഞ്ഞാലും മരത്തിന്റെ വേരുകള്‍ മണ്ണില്‍ പറ്റിച്ചേര്‍ന്നിരിക്കുന്നതു പോലെ
പകലിനോടു വിടപറഞ്ഞു മറയുന്ന സൂര്യന്‍ അടുത്ത പകലില്‍ തിരിച്ചെത്തുന്നതുപോലെ
പല വഴികളിലൂടെ ഒഴുകുന്ന നദികള്‍ കടലിലെത്തിച്ചേരുന്നതു പോലെ
സീത ആദ്യം യാത്ര പറഞ്ഞത് :
സന്ധ്യയോട്
ചന്ദ്രനോട്
സൂര്യനോട്
പക്ഷി മൃഗാദികളോട്
സി.വി. രാമന്‍ പിള്ളയുടെ പ്രശസ്തയായ കഥാപാത്രം :
ലീല
സുഭദ്ര
നളിനി
മാതംഗി
പണ്ടുകാലത്ത് , ഏറെക്കുറെ പുരുഷനൊപ്പം സ്വാതന്ത്ര്യം അവകാശപ്പെടാന്‍ സ്ത്രീകള്‍ക്കു കഴിഞ്ഞിട്ടുണ്ടെങ്കില്‍ അത് ആര്‍ക്കിടയില്‍ മാത്രമാണ് :
പണിയാളര്‍ക്കിടയില്‍
രാജകുടുംബത്തിലെ സ്ത്രീകള്‍ക്ക്
നമ്പൂതിരി ഇല്ലങ്ങളില്‍
സമ്പന്നമായ ബ്രാഹ്മണ കുടുംബങ്ങളില്‍
അവള്‍ സ്നേഹത്തെ കാണുന്നത് :
സ്ത്രീയുടെ പര്യായമായി
ഈശ്വരനും മേലെ
ചിങ്ങവെയിലിന്റെ ശോഭയായി
കാലത്തിന്റെ വികൃതികളിലൊന്നായി
കുടുംബജീവിതം ആരംഭിച്ച നാള്‍ തൊട്ടുള്ള കീഴ്‌വഴക്കം
പുരുഷനും സ്ത്രീയ്ക്കും തുല്യമായ സാമൂഹ്യപദവി
സ്ത്രീ പുരുഷന്റെ കീഴില്‍ ഒതുങ്ങിപ്പാര്‍ക്കേണ്ട എന്തോ ഒന്ന് എന്ന കാഴ്ചപ്പാട്
പുരുഷന്‍ കുടുംബത്തിനു വേണ്ടി പകലന്തിയോളം അദ്ധ്വാനിയ്ക്കാന്‍ വിധിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു
സാമൂഹ്യപദവിയില്‍ സ്ത്രീ പുരുഷനേക്കാള്‍ മുന്നിലായിരിക്കണം
ജീവിതത്തിലെ അവളുടെ ഏക സമാശ്വാസം :
കാലത്തിന്റെ കരങ്ങള്‍
പോറ്റി വളര്‍ത്തുന്ന മക്കള്‍
ദൈവത്തില്‍
നെറ്റിത്തടത്തിലെ സിന്ദൂരത്തില്‍
വൈകുന്നേരത്തും പ്രഭാതത്തിലും നിയതമെന്ന പോലെ സന്ധ്യ ചിത്രവിരിപ്പ് നെയ്യുന്നത് :
ആകാശമാകുന്ന വീടിന്റെ ഇരുവാതിലും മറയ്ക്കാന്‍
നക്ഷത്രങ്ങളെ വരവേല്‍ക്കാന്‍
സൂര്യനെ പകലിന്റെ വീട്ടില്‍ നിന്നു യാത്രയാക്കാന്‍
ചന്ദ്രന് വെണ്ണിലാവാകുന്ന ഭസ്മത്തില്‍ സ്നാനം ചെയ്യാന്‍
കുമാരനാശാന്റെ ഏതു കൃതിയുടെ അവസാനഭാഗമാണ് '' യാത്രാമൊഴി '' എന്ന പാഠഭാഗം ?
ചിന്താവിഷ്ടയായ സീത
പ്രരോദനം
വീണപൂവ്‌
ദുരവസ്ഥ
